ข้อมูลทั่วไปอำเภอเด่นชัย
Øคำขวัญอำเภอเด่นชัย
“พระเจ้าแสนแซ่คู่บ้าน พระธาตุสุโทนคู่เมือง ประตูล้านนาลือเลื่องของพื้นเมืองไม้กวาด เด่นชัยสะอาดงามตา”
Øวิสัยทัศน์ของอำเภอเด่นชัย
“เด่นชัยน่าอยู่ ประตูสู่ล้านนา เศรษฐกิจพอเพียงก้าวหน้า มุ่งพัฒนาสู่โลจิสติกส์”
Øประวัติความเป็นมาของอำเภอเด่นชัย
อำเภอเด่นชัย เดิมเป็นกิ่งอำเภอขึ้นกับอำเภอสูงเม่น ต่อมาได้ยกฐานะเป็นอำเภอในปี พ.ศ.2506 มีประวัติว่าเมื่อประมาณ พ.ศ. 2445 ในสมัยรัชกาลที่ 5 แห่งราชวงศ์จักรีมีชาวเงี้ยวเข้ามาขุดพลอยที่ดอยปกกะโล้ง และต่อมาได้เข้าปล้นเมืองแพร่ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดให้พระยาสุรศักดิ์มนตรี ยกทัพปราบพวกเงี้ยวโดยได้ตั้งค่ายทัพที่บ้านเด่นทัพชัยและทำการปราบปรามพวกเงี้ยวได้เป็นผลสำเร็จ จึงให้ชื่อค่ายว่า “ค่ายเด่นทัพชัย” ต่อมาได้ยกฐานะเป็นตำบลเด่นชัย ในสมัPสงครามโลกครั้งที่ 1 อำเภอเด่นชัย เป็นที่ตั้งของกองทัพทหารพรานก่อนที่จะถอนกำลังไปรวมกับจังหวัดทหารบกลำปาง เมื่อ พ.ศ.2476 ปัจจุบันเป็นที่ตั้งของกองพันทหารม้าที่ 12 ค่ายพระยาไชยบูรณ์ อำเภอเด่นชัย
Øลักษณะเฉพาะของพื้นที
สภาพพื้นที่มีลักษณะเป็นภูเขาล้อมรอบ 3 ด้าน ลาดลงไปทางทิศเหนือและทิศตะวันตกลงสู่แม่น้ำยม มีพื้นที่ราบ 3 ตำบล คือ ตำบลเด่นชัย ตำบลแม่จํีวะ และตำบลปงป่าหวาย มีพื้นที่ลักษณะดอย 2 ตำบล คือ ตำบลไทรย้อย ตำบลห้วยไร่ แม่น้ำที่สำคัญของอำเภอเด่นชัย คือแม่น้ำยม รองลงมาคือ ลำห้วยแม่พวก ลำห้วยน้ำแรม ลำน้ำห้วยไร่ ไหลลงสู่แม่น้ำยม มีพื้นที่ทั้งหมด 547.85 ตารางกิโลเมตร
Øอาชีพ
ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำนา ทำไร่เป็นอาชีพหลัก และมีการเลี้ยงสัตว์ รับจ้างและค้าขายเป็นอาชีพรอง
Ø ที่ตั้ง อาณาเขตติดต่อ
ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่
ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอวังชิ้น จังหวัดแพร่
ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์
ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอลองและอำเภอวังชิ้น จังหวัดแพร่
Ø การคมนาคม
อ.เด่นชัย เป็นประตูสู่ล้านนา เพราะนอกจากการคมนาคมที่มีความสะดวกทั้งภายในอำเภอแล้ว ยังมีเส้นทางหลวงที่เชื่อมต่อกับจังหวัดต่าง ๆ หลายเส้นทาง คือ 1) เส้นทางหลวงจังหวัด หมายเลข 11 จาก อำเภอเด่นชัยไปยังจังหวัดอุตรดิตถ์ เป็นเส้นทางที่ใช้เดินทางผ่านเข้าสู่กรุงเทพมหานคร 2) เส้นทางหลวงจังหวัด หมายเลข 11 จากอำเภอเด่นชัยไปยังจังหวัดลำปาง เป็นเส้นทางผ่านไปยังจังหวัดเชียงใหม่ 3) เส้นทางหลวง แผ่นดินหมายเลข 101 จากเด่นชัยไปแพร่ น่าน พะเยา เชียงราย 4) เส้นทางหลวงแผ่นดิน หมายเลข 101 (เดิม) จากอำเภอเด่นชัยไปจังหวัดสุโขทัย
สภาพการคมนาคมทั้งภายในอำเภอ มีถนนลาดยาง ซีเมนต์ ทุกตำบล ทุกหมู่บ้าน มีรถยนต์รับจ้างประจำทางจากอำเภอเด่นชัย ถึงจังหวัด ตั้งแต่เวลา 6.00 น. – 18.00 น. มีสถานีขนส่ง (หมายเลขโทรศัพท์ 0-5461-4102) และสถานีรถไฟ (หมายเลขโทรศัพท์ 0-5461-3260-1) อำเภอมีระยะทางห่างจากจังหวัด 24 กิโลเมตร ห่างจากจังหวัดลำปาง เชียงใหม่ อุตรดิตถ์ พิษณุโลก เท่ากับ 83, 197, 59, 182 กิโลเมตร ตามลำดับ ส่วนระยะทางห่างจากสถานบริการสุขภาพปฐมภูมิในพื้นที่อำเภอเด่นชัย ถึงรพร.เด่นชัย จากใกล้สุดไปไกลสุด ได้แก่ สอน.แม่จั๊วะ, รพ.สต.ปงป่าหวาย, รพ.สต.บ้านสวนหลวง, รพ.สต.บ้านปากปาน, รพ.สต.บ้านน้ำแรม,รพ.สต.ไทรย้อย, รพ.สต.ห้วยไร่ และรพ.สต.บ้านบ่อแก้ว เท่ากับ 3, 3, 5, 6, 6, 12, 15, 18 กิโลเมตร ตามลำดับ
Ø สถานที่ท่องเที่ยวสำคัญ
o วัดพระธาตุสุโทนมงคลคีรี ตั้งอยู่หมู่ที่ 5 บ้านห้วยกูด ตำบลเด่นชัย
o แหล่งท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ ตั้งอยู่ที่หมู่ 7 บ้านข่วงบุก ตำบลห้วยไร่
o น้ำตกบ่อแก้ว ตั้งอยู่หมู่ที่ 4 บ้านบ่อแก้ว ตำบลไทรย้อย
o อ่างเก็บน้ำแม่จั๊วะ ตั้งอยู่หมู่ที่ 10 บ้านเหมืองใหม่ ตำบลแม่จั๊วะ
o อ่างเก็บน้ำปกกะโล้ง ตั้งอยู่หมู่ที่ 3 บ้างปางเคาะ ตำบลไทรย้อย
o อ่างเก็บน้ำป่าไผ่ ตั้งอยู่หมู่ที่ 5 บ้านป่าไผ่ ตำบลไทรย้อย
o ม่อนพลอยหินล้านปี ตั้งอยู่หมู่ที่ 6 บ้านน้ำพร้าว ตำบลไทรย้อย
|
เขตการปกครอง |
ครอบคลุมพื้นที่ |
รายละเอียดพื้นที่ |
|
1.ตำบลเด่นชัย |
11 หมู่บ้าน |
หมู่ที่ 1 ปากพวก, หมู่ที่ 2 ป่าไผ่-รองคีบ, หมู่ที่ 3 ปากพวก, หมู่ที่ 4 น้ำโค้ง, หมู่ที่ 5 ห้วยกูด, หมู่ที่ 6 แพะโรงสูบ, หมู่ที่ 7 ม่อนป่าก๋อย, หมู่ที่ 8 ปากจั๊วะ, หมู่ที่ 9 หนองน้ำเค็ม, หมู่ที่ 10 ปากพวก และหมู่ที่ 11 ม่อนป่าก๋อย |
|
2. ตำบลแม่จั๊วะ |
10 หมู่บ้าน |
หมู่ที่ 1 แพะหนองบ่อ, หมู่ที่ 2 ดงสระ, หมู่ที่ 3 แม่จั๊วะ, หมู่ที่ 4 แม่จั๊วะ, หมู่ที่ 5 เหมืองใหม่, หมู่ที่ 6 แพะร่องหิน, หมู่ที่ 7 แม่จั๊วะ, หมู่ที่ 8 แม่จั๊วะ, หมู่ที่ 9 ร่องบ้า และหมู่ที่ 10 เหมืองใหม่ |
|
3. ตำบลไทรย้อย |
12 หมู่บ้าน |
หมู่ที่ 1 ปากปาน, หมู่ที่ 2 ไทรย้อย, หมู่ที่ 3 ปางเคาะ, หมู่ที่ 4 บ่อแก้ว, หมู่ที่ 5 ป่าไผ่, หมู่ที่ 6 น้ำพร้าว, หมู่ที่ 7 ปากปาน, หมู่ที่ 8 บ่อแก้ว, หมู่ที่ 9 ปากปาน, หมู่ที่ 10 บ่อแก้ว, หมู่ที่ 11 ปางเคาะ และหมู่ที่ 12 ไทรย้อย |
|
4. ตำบลห้วยไร่ |
10 หมู่บ้าน |
หมู่ที่ 1 ห้วยไร่, หมู่ที่ 2 ห้วยปากทอด, หมู่ที่ 3 ห้วยลากปืน, หมู่ที่ 4 น้ำแรม, หมู่ที่ 5 แม่พวก, หมู่ที่ 6 ฮ้านน้ำหม้อ, หมู่ที่ 7 ข่วงบุก, หมู่ที่ 8 ปง, หมู่ที่ 9 หัวดง และหมู่ที่ 10 ห้วยลากปืน |
|
5. ตำบลปงป่าหวาย |
9 หมู่บ้าน |
หมู่ที่ 1 ต้นม่วง,หมู่ที่ 2 สวนหลวง,หมู่ที่ 3 9 แม่ยุ้น,หมู่ที่ 4 เด่นชุมพล,หมู่ที่ 5 ปงป่าหวาย,หมู่ที่ 6 ปงป่าหวาย,หมู่ที่ 7 ปงป่าหวาย,หมู่ที่ 8 สวนหลวงและหมู่ที่ 9 แม่ยุ้น |
|
องค์การปกครองส่วนท้องถิ่น (เทศบาล) |
||
|
1. เทศบาลตำบลเด่นชัย |
11 หมู่บ้าน |
หมู่ที่ 1 ปากพวก, หมู่ที่ 2 ป่าไผ่-ร่องคีบ, หมู่ที่ 3 ปากพวก, หมู่ที่ 5 ห้วยกูด (บางส่วน), หมู่ที่ 6 แพะโรงสูบ, หมู่ที่ 7 ม่อนป่าก๋อย, หมู่ที่ 9 หนองน้ำเค็ม, หมู่ที่ 10 ปากพวก, หมู่ที่ 11 ม่อนป่าก๋อย, หมู่ที่ 1 แพะหนองบ่อ (ต.แม่จั๊วะ) และ หมู่ที่ 4 เด่นชุมพล (ต.ปงป่าหวาย) (บางส่วน) ,หมู่ที่ 5 เหมืองใหม่ (บางส่วน) |
|
2. เทศบาลตำบลแม่จั๊วะ |
7 หมู่บ้าน |
หมู่ที่ 3 แม่จั๊วะ (บางส่วน), หมู่ที่ 4 แม่จั๊วะ (เต็มพื้นที่), หมู่ที่ 5 เหมืองใหม่ (ส่วนใหญ่ของพื้นที่), หมู่ที่ 7 แม่จั๊วะ (เต็มพื้นที่), หมู่ที่ 8 แม่จั๊วะ (บางส่วน), หมู่ที่ 9 ร่องบ้า (บางส่วน) และหมู่ที่ 10 เหมืองใหม่ (บางส่วน) |
|
3. เทศบาลตำบลปงป่าหวาย |
9 หมู่บ้าน |
ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปงป่าหวายทั้งตำบล (หมู่ที่ 1 ต้นม่วง, หมู่ที่ 2 สวนหลวง, หมู่ที่ 3 แม่ยุ้น,หมู่ที่ 4 เด่นชุมพล (บางส่วน), หมู่ที่ 5 ปงป่าหวาย, หมู่ที่ 6 ปงป่าหวาย, หมู่ที่ 7 ปงป่าหวาย,หมู่ที่ 8 สวนหลวง และหมู่ที่ 9 แม่ยุ้น) |
|
องค์การปกครองส่วนท้องถิ่น (องค์การบริหารส่วนตำบล) |
||
|
1. อบต.เด่นชัย |
3 หมู่บ้าน |
ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเด่นชัย (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลเด่นชัย) (หมู่ที่ 4 น้ำโค้ง, หมู่ที่ 5 ห้วยกูด และหมู่ที่ 8 ปากจั๊วะ) |
|
2. อบต.แม่จั๊วะ |
6 หมู่บ้าน |
ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่จั๊วะ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลเด่นชัยและเทศบาลตำบลแม่จั๊วะ) หมู่ที่ 2 ดงสระ (เต็มพื้นที่), หมู่ที่ 3 แม่จั๊วะ (บางส่วน), หมู่ที่ 6 แพะร่องหิน(เต็มพื้นที่), หมู่ที่ 8 แม่จั๊วะ (บางส่วน), หมู่ที่ 9 ร่องบ้า (บางส่วน) และหมู่ที่ 10 เหมืองใหม่ (บางส่วน) |
|
3. อบต.ไทรย้อย |
12 หมู่บ้าน |
ครอบคลุมพื้นที่ตำบลไทรย้อยทั้งตำบล (หมู่ที่ 1 ปากปาน, หมู่ที่ 2 ไทรย้อย, หมู่ที่ 3 ปางเคาะ,หมู่ที่ 4 บ่อแก้ว, หมู่ที่ 5 ป่าไผ่, หมู่ที่ 6 น้ำพร้าว, หมู่ที่ 7 ปากปาน, หมู่ที่ 8 บ่อแก้ว, หมู่ที่ 9 ปากปาน, หมู่ที่ 10 บ่อแก้ว, หมู่ที่ 11 ปางเคาะ และหมู่ที่ 12 ไทรย้อย |
|
4. อบต.ห้วยไร่ |
10 หมู่บ้าน |
ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยไร่ทั้งตำบล (หมู่ที่ 1 ห้วยไร่, หมู่ที่ 2 ห้วยปากทอด, หมู่ที่ 3 ห้วยลากปืน, หมู่ที่ 4 น้ำแรม, หมู่ที่ 5 แม่พวก, หมู่ที่ 6 ฮ้านน้ำหม้อ, หมู่ที่ 7 ข่วงบุก, หมู่ที่ 8 ปง, หมู่ที่ 9 หัวดง และหมู่ที่ 10 ห้วยลากปืน) |